آیا سد آتاتورک در خطر است؟

استفاده از مصالح و روشهای ساختمانی غیر استاندارد

بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۹ از ۲۰۰ سد در سراسر جهان به نقاط مختلف شکسته‌اند و حدود ۱۲ سده به طور کامل در نتیجه زمین‌لرزه شکسته‌اند. این سدها قدیمی و کوچک بوده و طراحی نامناسبی داشته‌اند.

ایالات متحده آمریکا

بیشتر بخوانید:

ترکیه یکی از زلزله‌خیزترین مناطق جهان است. سدهای زیادی نیز در این کشور دارند. اما هیچ سد بتنی در این کشور آسیب دیده است. این در حالی است که بیرونی سد آتاتور را صخره و درون درونی آن را خاک و ماسه تشکیل داده است. پیش از این نیز این سد به عنوان سدی خطرناک از نظر زلزله‌خیز بودن منطقه قرار گرفتن آن اعلام شده بود.

در طول زلزله بوج(Bhuj) در گجرات(Gujarat) هند نیز ۲۴۵ سد تحت تاثیر قرار گرفت و پس از مقاومت یا تقویت شد.

سدها خود در ایجاد زلزله نقش دارند

زلزله تایوان

ناپایداری زمین‌شناسی ناشی از تغییر سطح آب در حین پر شدن یا بررسی ضعیف منطقه است

زلزله ژاپن

جریان های ورودی و فرسایش داخلی لوله کشی به ویژه در سد خاکی

این مخازن بزرگ می‌تواند در ایجاد زمین‌لرزه نقش داشته باشد. این پدیده که با عنوان لرزه‌خیزی ناشی از مخزن می‌شود می‌شود به دلیل فشار بیش از حد آب در ترک‌ها و شکاف‌های ریز در پی سد و نواحی نزدیک به آن است.

زلزله هند

بررسی‌ها نشان می‌دهند که دستکم صدها زمین‌لرزه توسط این مخازن ایجاد شده‌اند که می‌توانند آسیب‌های شدیدی را در آن ایجاد کنند.

زلزله منجیل

خطا در طراحی سریز

اگر جوامع بین‌المللی مداخله نکنند و کمیته‌هایی را برای مقابله با آن برنامه‌ریزی کنند احتمال وقوع فاجعه‌های بدتر از زلزله رخ دهد.

زمین‌لرزه نیگاتا در اواسط سال ۲۰۰۴ در ژاپن باعث ایجاد شکاف روی چند سد خاکی شد. در زمین‌لرزه سال 2011 در ژاپن حدود 400 هزار متر دیدند و یک سد 18ی شکستند که در اثر آن هشت نفر خود را از دست دادند.

دو نوع زمین لرزه مرتبط با مخازن وجود دارد. زلزله‌های کوچکی که از انسداد مخازن یا به دنبال نوسانات سطح آب آن‌ها رخ می‌دهند و زمین‌لرزه‌هایی هستند که در اثر عبور گسل‌های لرزه‌های منطقه خازن یا اطراف آن ایجاد می‌شوند.

اصول طراحی سدها در نواحی زلزله خیز چیست؟

نگهداری ضعیف از سد به ویژه از لوله های خروجی

خطای انسانی، رایانه های یا طراحی

آتاتورک تنها سدی نیست که در اثر زمین‌لرزه شکاف شده است. کاربر دیگری در توییتر نوشته‌شده است که سد دریاچه میدانکی(Midanki) در آفریقای سوریه نیز ترک برداشته است و اگر جوامع بین‌المللی مداخله نکنند و کمیته‌هایی را برای آن ارسال نکنند، احتمال دارد فاجعه‌ای بدتر از زلزله رخ دهد.

آب باعث روان شدن گسلها می شود. این موضوع که به ماهیت زمین‌شناسی و سنگ‌های اطراف اختصاص دارد، پیش‌بینی نیست.

به گزارش ایسنا، پس از هر دو زمین‌لرزه ویرانگر ۷.۵ و ۷.۸ ریشتری در ترکیه، اکنون به نظر می‌رسد که سد «آتاتورک» در جنوب شرقی این کشور در وضعیت بحرانی قرار گرفته است.

داستانی که زلزله را مهار کردند!

خطر کلی زمین‌لرزه برای سده‌ای سدها برای تعیین رتبه‌بندی خطرات محل قرارگیری سد، طراحی و طراحی ویژه‌هایی که بر حرکات شدید زمین تأثیر می‌گذارند، برای حفظ و مال مردم نیاز دارند. بنابراین، برخی از طراحی عوامل مهمی که باید در مرحله در نظر گرفته شوند شامل:

• سدهای بزرگ به گونه‌ای طراحی می‌شوند که باید مقاومت در برابر حرکات شدید زمین در پی زلزله یا حرکت گسل در محل سازه را بدون آن که آب به صورت کنترل‌شده از آن‌ها سرریز شود.
• گسلهای فعال زمانی که در نزدیکی محل سد میگیرند، پتانسیل ایجاد جابجایی مخرب سازه را دارند. نمونه‌هایی از سدها وجود دارد که در زلزله‌های گذشته آسیب دیده‌اند.
• سدهای سنگ‌ریز با پوشش بتنی(CFRD) زمانی که نزدیک منشا زلزله و حرکات زیاد زمین باشند، پتانسیل خطر دارند. انرژی منتقل شده توسط سنگریزه در هنگام وقوع زلزله جذب سطح بتن نمی‌شود و در سدهای بزرگ در مرحله طراحی باید بیشتر به این موضوع توجه شود.
• برای نواحی که بر منابع لرزه‌ای نزدیک قرار دارند، سد خاکریزی با هسته رسی به دلیل خاصیت خود ترمیم می‌شوند مواد رسی گزینه مناسب‌تری به نظر می‌رسد.

سد آتاتورک سازه اصلی پروژه آناتولی جنوب شرقی است که یک پروژه توسعه چند بخشی شامل سدسازی در جنوب شرق آنات ترکیه بوده است که بر اساس مفهوم توسعه پایدار برای بهبود کیفیت زندگی ۹ میلیون نفر در این منطقه آغاز شده است.

برنامه‌های رایانه‌ای باید برای تحلیل لرزه‌های در دسترس باشد. منابع لرزه‌ای شناسایی می‌شوند و از لرزه‌ها دور می‌شوند. زمین لرزه‌هایی که در صد سال گذشته رخ داده است، برای تخمین‌های لرزه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد و زمین‌لرزه‌ها در شعاع صد کیلومتری اطراف سدها در نظر گرفته می‌شوند.

انتهای پیام