سایه دوم، از مشاهدات به دست آمده در ششم ژوئن ۲۰۲۱، به عنوان بخشی از یک برنامه چند ساله طراحیشده برای ردیابی سایهها در قرصهای ستارهای دور کشف شد. جان دبس (John Debes)، پژوهشگر موسسه علوم تلسکوپ فضایی (STScI)، قرص تیدبلیو هیدرا با مشاهداتی که هابل را چندین سال پیش به دست آورد، مقایسه کرد.
«تلسکوپ فضای هابل» شکارچی سایهها میشود!
دادههای مربوط به تیدبلیو حیدرا، از مجموعهنگار تصویربرداری تلسکوپ فضایی (STIS) نصبشده روی هابل به دست آمدهاند. دید فروسرخ تلسکوپ فضای جیمز وب (JWST) را می توان با جزئیات بیشتر نشان داد. بهترین راه حلی که گروه دبس ارائه کردند، این بود که دو قرص ناهمتراز وجود دارد که سایه میاندازند. قرص ها در مشاهدات قبلی آن قدر به هم نزدیک بودند که پژوهشگران آنها را گم کردند اما اکنون با زمان از هم جدا شده و به دو سایه تقسیم شده اند. دبس ادامه داد: ما پیشتر هرگز چنین چیزی را روی یک قرص پیشسیارهای ندیده بودیم. این موضوع، منظومه مورد نظر را بسیار پیچیدهتر از آن چیزی میکند که در ابتدا میکردیم.
منبع
قرصها ممکن است نشانهای از وجود سیاراتی باشند که هنگام چرخیدن به دور ستاره، از پیشی میگیرند. این کار به نوعی چرخاندن مشابه در صفحه گرامافون با سرعت های کمی متفاوت است. گاهی اوقات، برچسبهای صفحهها با هم مطابقت دارند اما یکی از آنها جلوتر میرود.
تشخیص دادن سیارههای درونی خواهد بود زیرا نور آنها در تابش خیرهکننده ستاره گم میشود. همچنین، گرد و غبار موجود در منظومه، نور بازتابی آنها را کم میکند. رصدخانه فضایی گایا (Gaia space observatory) متعلق به آژانس فضایی اروپا (ESA) ممکن است حراست ستاره را اندازهگیری کند اما با توجه به دورههای مداری طول، این کارها در طول میکشد.
اکنون، سایه دوم بین مشاهدات ذخیرهشده در آرشیو «MAST» هابل ظاهر شده است. این سایه شاید به قرص دیگری باشد که درون منظومه قرار دارد. این دو قرص احتمالا شواهدی از یک جفت سیاره در حال تشکیل شدن هستند.
دبس گفت: این موضوع را نشان می دهد که دو سیاره باید نسبتا نزدیک به هم باشند. اگر یکی بسیار سریعتر از حرکت دیگری است، مشاهدات پیشین حتماً این موضوع را نشان میدادند. آنها مانند دو خودروی مسابقه هستند که نزدیک به هم قرار دارند اما یکی به آرامی از دیگری سبقت میگیرد.
این دو قرص درونی حدود پنج تا هفت درجه نسبت به صفحه قرص بیرونی دارند. این با دامنه مدارات مداری در منظومه شمسی ما قابل مقایسه است. دبس گفت: این دقیقاً با ساختار معمولی سبک منظومه شمسی مطابقت دارد.
ستارهشناسان در سال ۲۰۱۷ گزارش دادند که روی صفحه یک قرص گاز و غبار در اطراف یک ستاره کوتوله قرمز، سایههای را کشف کردهاند. این سایه یک سیاره، بلکه متعلق به یک قرص داخلی است که کمی به قرص بیرونی بسیار بزرگتر است و باعث ایجاد سایه میشود. یکی از توضیحات ارائه شده این است که گرانش یک سیاره دیده شده، غبار و گاز را به سوی مدار شیبدار سیاره میکشد.
عکسهای تلسکوپی فضاییبل که با فاصله چند سال از آن جدا شدهاند و دو سایه وهمآور نشان میدهند که خلاف عقربههای ساعت روی یک قرص گاز و غبار در اطراف ستاره جوان تیدبلیو هیدرا حرکت میکنند.
به گزارش ایسنا و به نقل از ناسا، ستاره جوان «تیدبلیو مار باریک» یا «تیدبلیو هیدرا» (TW Hydrae) با پژوهشی که آن را به کمک تلسکوپ فضایی هابل (HST) ناسا رصد میکنند، سایهبازی میکند.
این پژوهش، در The Astrophysical Journal به چاپ رسید.
ستارهشناسان سعی میکنند با کمک تلسکوپی فضای هابل، راز بازی سایهها را در اطراف یک قرص گاز و غبار کشف کنند.