دستیارهای صوتی و اسپیکرهای هوشمند بدون شک یکی از کاربردیترین و محبوب ترین گجت های هوشمند خانگی در جهان به شمار میروند که قابلیتهای فراوانی داشته و به کاربران این امکان را میدهند تا در صورت داشتن مشغله و عدم دسترسی فیزیکی به موبایل یا سایر وسایل الکترونیکی و هوشمند خود، تنها با ارسال فرمانهای صوتی کار موردنظر خود را انجام دهند. مدت پیشروی از گام ششم به بعد نیز تنها به خود شما بستگی دارد. شما قرار است تا تبدیل به یک متخصص میانرشتهای شوید و میان دو دنیای علوم پزشکی و علوم مهندسی پل بزنید. باید در هر دو حوزه بروز و هوشیار بمانید؛ مشکلات و مسائل علمی این حوزهها را شناسایی کنید و سعی کنید تا با کمک دانش و نگرش خود در یکی از این حوزهها، مسائل حوزهی دیگر را حل کنید. اگر بخواهم یک تخمین غیردقیق و صرفاً مبتنی بر حدسیات خدمتتان بگویم، گامهای اول تا سوم نزدیک به سه ماه از فردی که دو تا سه ساعت در روز زمان میگذارد، وقت خواهند گرفت و برای گذراندن گامهای چهارم و پنجم نیز نزدیک به سه تا چهار ماه دیگر مورد نیاز است.
هوش مصنوعی را میتوان پیچیده ترین و در عین حال جالب ترین سازه دست بشری تا به امرز خواند که البته هنوز تا حدود زیادی کشف نشده باقی مانده و این یعنی کاربردهای جالبی که در برهه کنونی از این تکنولوژی می بینیم صرفا معرف نمونه کوچکی از قابلیت های آن هستند. پنجم: در پایان پیشنهاد میکنم حتما این ویدیوی جالب را از Youtube تماشا کنید. “گوتفرید لایب نیتس” نسخه ای به اصطلاح ناپخته از موجود مصنوعی را ساخت که گرایش این ماشین به اجرای عملیات مفهومی بیشتر از عملیات اعداد بود. در قرن نوزدهم “جرج بول” اندیشه های پیشین را به “منطق گزاره ای” اصلاح کرده و “گوتلوب فرگر” یک سیستم نت برداری برای استدلال ماشینی توسعه داد (یک حساب گزاره ای).
برای همین پرسش بود که در گام اول از شما خواستم تا پیش از هر کاری کمی در مورد جایگاه هوش مصنوعی در علوم پزشکی و رشتهی تخصصی خودتان مطالعه کنید. بسیاری از منابعی که در پیشتر معرفی کردم، فضاهای ابری مورد نیاز برای تمرین کردن برنامهنویسی هوش مصنوعی را در اختیار شما قرار میدهند. پرسش دهم: آیا راهی برای برقراری ارتباط با دیگر دانشجویان یا دانشآموختگان ایرانی علوم پزشکی که در حوزهی برنامهنویسی و هوش مصنوعی فعال هستند وجود دارد؟ با وجود تکنولوژی انجام بسیاری از امور سادهتر و راحتتر انجام میشود، در عین راحتی سرعت انجام آن هم بالا رفته است. که با توجه به نیازتون یعنی کارهای مهندسی این مورد اونقدرها هم مهم بنظر نمیاد. در حقیقت شما میتوانید برنامههای خود را در یک فضای ابری مانند Google Colab یا Google Cloud اجرا کنید و از گوگل بخواهید تا یک رایانهی مجازی قدرتمند با تنظیمات مورد نظر شما را در اختیارتان قرار دهد!
در این بخش سعی میکنم تا ده پرسش پرتکراری را که ممکن است با خواندن گامهای بالا برای شما پیش آمده باشد، پاسخ دهم. از شما سپاسگزارم که تا اینجا با من همراه بودید. دلیل این امر از یک سو دشواری ارائه یک تعریف اختصاصی از «هوشمندی»، و از سوی دیگر آن است که عامه مردم، به اغلب فناوریهای کامپیوتری از سادهترین چیزها گرفته تا موارد بسیار پیچیده هوش مصنوعی میگویند. مسائل پیچیده همیشه در مرز میان رشتهها به وجود میآیند و امثال من و شما این فرصت هیجانانگیز را داریم که با این مسائل دست و پنجه نرم کنیم. در حقیقت هوش مصنوعی یک طبل تو خالی نیست؛ بسیاری از مسائل حوزههای دیگر مانند علوم پزشکی را که مدتها بدون راهکار بودند حل کرده است. شما نباید فراموش کنید که هدف کاربردی شما پیادهسازی پیشرفتهای هوش مصنوعی در علوم پزشکی است تا بتوانید بسیاری از مسائل پیچیده و گاهی حل نشدهی علوم پزشکی را با کمک این پیشرفتهای جدید رفع کنید؛ پس هر چقدر که در دنیای برنامهنویسی و ریاضیات و مهندسی پیش میروید، پیوسته نیمنگاهی نیز به رشتهی خودتان در علوم پزشکی داشته باشید تا بتوانید مسائل مهم آن حوزه را شناسایی کنید و آنچه را از هوش مصنوعی یاد میگیرید، برای حل آن به کار ببرید (گاهی هم برعکس، شهود شما از دنیای علوم پزشکی برای درک یا حل یک مسئلهی هوش مصنوعی مفید واقع میشود).
به لطف یادگیری ماشینی و یادگیری عمیق، برنامههای هوش مصنوعی میتوانند از نتایج دادهها در زمان واقعی آموزش ببینید، اطلاعات جدید را از منابع مختلف تجزیهوتحلیل کنند و بر اساس آن با سطح دقت بالایی که برای کسبوکارها ارزشمند است، سازگار شوند. پرسش سوم: آیا یادگیری هوش مصنوعی نیاز به دانش تخصصی (یا تحصیل در) حوزههای مهندسی دارد؟ اتفاقاً در حوزههای مرتبط با رایانه و هوش مصنوعی، مطالب وبلاگی که در سایتهایی مانند دو مورد بالا چاپ میشوند، گاهی حتی از مقالههای علمی مهمترند! چین معرفی blockchain در خدماتی مانند ICBC (بانک صنعتی و تجاری چین) ، گروه علی بابا ، هواپیمایی جنوبی چین و غیره را تصویب کرد. مایکروسافت که رقابتی دیرینه با اپل دارد، در نهایت موفق شد بار دیگر با یک طرح تجاری اصلاحشده ظهور کند. در ضمن در سال ۲۰۲۰ شارژر بیسیم ۴۰ واتی خود را نیز عرضه کرد که میتواند یک باتری ۴۰۰۰ میلیآمپر ساعتی را تنها در عرض ۴۰ دقیقه کامل شارژ کند.
در غیر این صورت، برایتان در شروع مسیر یادگیری برنامهنویسی و هوش مصنوعی آرزوی موفقیت میکنم. هوش مصنوعی در قرن بیستم (دهههای ۱۹۶۰ و ۱۹۸۰) دو دوره از Hype را تجربه کرد اما پیشرفتی که از حدود سال ۲۰۱۲ در این حوزه شروع شد و از آن زمان تا امروز هر سال شتاب بیشتری هم گرفته است، به نظر پایدار میرسد. بصورت کلی به ترتیب پردازنده Core i7 و بعد reyzn7 و بعد Core i5 قدر بیشتری نسبت بهم دارند اما باز باید جزئیات و حتی مدل پردازنده رو هم در نظر بگیرید. XPS 13 2-in-1 یک شاهکار هوشمندانه طراحی شده است که بر اساس مدل XPS 13 ساخته شده است. با توجه به گسترش روزافزون هوش مصنوعی در دنیای برنامهنویسی، هر روز منابع بیشتری برای آموزش این حوزه تولید میشوند و این منابع برای رقابت با یکدیگر و جذب کاربر بیشتر، یا از اساس رایگان میشوند یا هر روز قیمت خود را کاهش میدهند.
اولین و شاید مهمترین آنها، انقلاب شناختی است که تحت تأثیر هوش مصنوعی قرار میگیرد؛ انقلاب حسی، تغییر دوم را از آن خود خواهد کرد و واقعیت مجازی و واقعیت افزوده را در بر خواهد گرفت و در نهایت، انقلاب جسمی به وقوع خواهد پیوست که در نتیجه آن، رباتها بیشترین نقش را در تغییر روابط میان انسانها ایفا خواهد کرد. آنها به همراه دانشجویان خود، برنامه هایی را نوشتند که مایه بهت و حیرت عامه مردم بود؛ کاربرد کامپیوترها در نقش مأمور کنترل چی، حل مشکل کلمات در جبر، اثبات نظریات استدلالی و سخن گفتن به زبان انگلیسی از جمله موفقیت های این گروه بود. این وسیلهی کوچک کاربردی به گونهای به زندگی ما گره خورده که برای بسیاری از مردم دنیا، زندگی بدون آن غیر قابل تصور است. ما شبیه غواصانی هستیم که هر روز صبح از ساحل خشک علوم پزشکی به عمق دریای مهندسی میروند و پس از غروب آفتاب، به ساحل برمیگردند تا آنچه را که در زیر آب دیدهاند، برای مردم خشکی تعریف و گرهی از کارشان باز کنند.
زنان بیشتر به سراغ رشته های هنری و علوم اجتماعی می روند و کمتر در رشته های علوم طبیعی و مهندسی وارد می شوند. شاید پاسخ به این سوال در شرایط کنونی منفی باشد اما قطعاً این روند به سرعت تغییر خواهد کرد. اکثر لپتاپهای گیمینگ فقط زمانی با حداکثر سرعت کار میکنند که از آداپتور برق استفاده کنید. اگر در حوزهی هوش مصنوعی مطالعه دارید و بروز هستید، در رشتهی خودتان هم بروز بمانید و پایان، حواستان باشد که هدف نهایی فعالیت میانرشتهای شما حل یک یا چند مشکل عینی است که شاید کلیدش فقط در دست شما باشد. برای شما ضروری است که درک کنید چگونه blockchain کار می کند و به نوعی می توان گفت که امنیت زندگی حرفه ای شما در دفترچه ی امن این فناوری طبقه بندی شده است! آنچه در این جا رخ میدهد در حقیقت نوعی از «ترجمان دانش» است که برای انجام آن، به جز علاقه، تسلط حداقلی به برخی مفاهیم پایه و البته پشتکار و صرف وقت کافی، به هیچ پیشنیاز دیگری احتیاج نیست.
وقتی تکنولوژی با واژه دیگری ترکیب می شود، مثلا تکنولوژی پزشکی یا تکنولوژی فضایی، به وضعیت دانش و ابزار آن زمینه اشاره می کند. از بهترین گوشی های 5g در بازار ایران که جزو ارزانترین گوشی های 5g هم هستند میتوان به گوشی شیائومی ردمی نوت 9t، گوشی سامسونگ گلکسی a32 دو سیم کارت، گوشی سامسونگ گلکسی a42 دو سیم کارت، گوشی موبایل موتورولا دو سیم کارت moto g 5g، گوشی سامسونگ گلکسی a52، گوشی شیائومی می 10t و گوشی شیائومی می 10t پرو اشاره کرد. نیست. این مباحث هوش مصنوعی را رد نمیکنند، تنها به چیزی بیش از نماد پردازش اشاره دارند. پس نه تنها نیازی نیست که حوزهی تخصصی خود را فراموش کنید، بلکه مهم است تا در آن حوزه هوشیارتر و توانمندتر از گذشته شوید! الگوریتمهای یادگیری بر این اساس هستند که استراتژیها، الگوریتمها و استنتاجهایی که در گذشته عملکرد خوبی داشتهاند، احتمال دارد در آینده نیز به خوبی کار کنند.
جان مک کارتی، ماروین متیسکی، آلن نِوِل، آرتور ساموئل و هربرت سیمون به این رشته گرویده و از پیشگامان تحقیقات در هوش مصنوعی شدند. رشته هوش مصنوعی از علم کامپیوتر، ریاضیات، روانشناسی، زبان شناسی، فلسفه، عصب شناسی و روانشناسی مصنوعی بهره می برد. رشته تحقیق در هوش مصنوعی سال 1956 در کالج دارتموث بنیان نهاده شد. ابزارهای بسیاری در هوش مصنوعی به کار گرفته شده اند که انواع تحقیق و بهینه سازی ریاضی، منطق، شیوه های مبتنی بر احتمال و اقتصاد را احاطه کرده است. از قرن نوزدهم میلادی موجودات مصنوعی در افسانه ها رواج یافتند؛ رمان “فرانکشتاین” خانم “مری شلی” و یا آدم های ماشینی “کارل چاپک”.
هوش مصنوعی (AI) به شبیه سازی هوش انسان در ماشینهایی گفته میشود که برنامهریزی شدهاند مانند انسان فکر کنند و کارهای او را تقلید میکنند. به طور عامیانه واژه “هوش مصنوعی” زمانی به کار برده می شود که یک دستگاه از “عملکردهای شناختی” که طی آن انسانها از اندیشه ها و افکار دیگر انسانها بهره می گیرند، تقلید کند، عملکرد های شناختی همچون؛ یادگیری و حل مشکلات. اگر وارد مسیر یادگیری هوش مصنوعی شوید، حتماً برایتان پیش خواهد آمد که از خود بپرسید «آیا واقعاً این حوزه روزی نقش مهمی در علوم پزشکی پیدا خواهد کرد یا خیر». پرسش هشتم: آیا وارد شدن به حوزهی هوش مصنوعی به مفهوم ادامه تحصیل ندادن و فعالیت نکردن در رشتهی اصلی خودم است؟
تصور کنید که بتوان حین پرواز یک حشره، با فرمانی جهت پروازش را تغییر داد! اگر یک برنامه نویس مشتاق هستید و به دنبال لپتاپ مناسب هستید، این راهنما میتواند به شما کمک کند. شما با میانرشتهای کار کردن ارزشی خلق میکنید که آن پزشکی که از دنیای مهندسی دور است و آن مهندسی که از دنیای علوم پزشکی دور است نمیتوانند خلق کند. برای مثال، انسانها نمیتوانند معنا را در توالیهای ژنومی پیدا کنند؛ اما مدلهای زبانی بزرگ میتوانند این کار را انجام دهند. هدف آنها ایجاد سیستمهایی است که میتوانند متنها را بفهمند و به طور خودکار کارهایی نظیر ترجمه، بررسی درست بودن یا طبقهبندی موضوعی را انجام دهند. پردازندههای گرافیکی یکپارچه قوی نیستند و فقط برای انجام کارهای خیلی معمولی مثلا برای ویرایش ویدئو مناسب هستند، اما اگر قرار است کارهایی بیشتر با لپ تاپ انجام دهید باید به دنبال لپ تاپی باشید که از تراشه گرافیکی مجزا برخوردار باشد.
هوش مصنوعی بر این ادعا پایه ریزی شده است که میتوان هوش انسانی را جزء به جزء ترسیم کرده و دستگاهی برای تقلید از آن ساخت. این اندیشه که کامپیوترهای دیجیتال قادر به تقلید هرگونه استدلال صوری هستند، به عنوان فرضیه”چرچ تورینگ” شناخته شد. امروزه هواوی پس از برندهای اپل و سامسونگ به عنوان سومین برند پرفروش در دنیا و خصوصاً در کشورهای شرق آسیا و ایران شناخته میشود. بعنوان مثال هر چند که “تشخیص نوری کاراکتر” مدت زیادی نیست که به عنوان هوش مصنوعی شناخته شده است، امروزه به یک تکنولوژی روتین تبدیل شده است. بعضی از برندها با عرضه مدلهای اقتصادی معروف شدهاند و برخی دیگر از ابتدا به ساخت دستگاههای باکیفیت شناخته شدهاند.