در حالی که ساعتهای ما روز را دقیقا ۲۴ ساعت نشان میدهند، اما زمان واقعی که طول میکشد تا زمین یک بار به دور بچرخد کمی متفاوت است. تغییرات در این میزان، طی دورههای میلیونها ساله یا گاهی هم آنی رخ میدهد. حتی زلزلهها و حوادثی نظیر طوفان نیز میتوانند در طول شبانه روز نقش داشته باشند. برای مثال گفته میشود زمین لرزه بزرگ توهوکو در سال ۲۰۱۱ در ژاپن به بزرگی ۸.۹ ریشتر چرخش زمین را به اندازه ۱.۸ میکروثانیه سرعت بخشیده است.
سیاره همیشه در حال تغییر
در ۲۰ هزار سال گذشته، فرآیند دیگری در جهت مخالف عمل کرده است و به چرخش زمین را سرعت بخشیده است. با پایان آخرین عصر یخبندان، ذوب شدن صفحات یخی قطبی فشار سطحی را کاهش داد و گوشته زمین به طور پیوسته به سمت قطبها حرکت کرد. سرعت چرخش سیاره ما نیز زمانی افزایش مییابد که این توده گوشته به محور زمین نزدیکتر میشود و این فرآیند حدود ۰.۶ میلی ثانیه در هر قرن از طول روز کوتاه میکند. جدای از این تغییرات در مقیاس بزرگ، در دورههای کوتاه تر، آب و هوا نیز تأثیرات مهمی بر چرخش زمین دارند و باعث ایجاد تغییرات در هر دو جهت میشوند. چرخههای جزر و مدی، جرمی را در اطراف سیاره جابهجا میکنند و باعث تغییراتی در طول روز تا یک میلیثانیه در هر جهت میشوند.
چرا سرعت زمین ناگهان کند میشود؟
علیرغم اینکه زمین در ۲۹ ژوئن ۲۰۲۲ به کوتاهترین روز خود رسیده است، به نظر میرسد روند افزایش و کاهش طول روز از سال ۲۰۲۰ از کوتاه شدن به سمت طولانی شدن تغییر کرده است. این تغییر در ۵۰ سال گذشته بی سابقه بوده است. دلیل این تغییر مشخص نیست. تغییرات در سیستمهای آب و هوا یا رویدادهای پشت سر هم لانینا باشد ممکن است عواملی باشند که در این تغییر دخیل هستند. البته این موارد قبلا هم رخ داده بودند.