این که دقیقاً چه چیزی باعث ایجاد پرهها یا لکهها میشود، ناشناخته است اما محققان امیدوارند که جدیدترین مشاهدات هابل فرصتهایی را برای مطالعه دقیق این پدیده فراهم کنند.
پژوهشگران با استفاده از تصاویر جدید «تلسکوپ فضای هابل»، مجدداً لکههای مرموزی را در حلقههای سیاره زحل مشاهده کردهاند که دلیل شکلگیری آنها هنوز دقیقاً مشخص نیست.
این لکهها تنها در سالهای پیش و پس از لحظات موسوم به «اعتدال» (اعتدال) در زحل ظاهر میشوند که هنگام بهار و پاییز در سال زحلی است. اعتدال پاییزی برای نیمکره شمالی زحل، در ششم مه ۲۰۲۵، اما معمولاً چهار سال پیش از آن ظاهر میشوند. به همین دلیل است که هابل میتواند آنها را ببیند.
همچنین، باد خورشیدی با میدان مغناطیسی زحل ممکن است محیطی با بار الکتریکی ایجاد کند که باعث میشود ذرات گرد و غبار به صورت الکترواستاتیکی به هم بچسبند و در نتیجه، تکههای متراکمتری در حلقهها ایجاد شوند.
به گزارش ایسنا و به نقل از دیلی میل، حلقههای زحل یکی از باشکوهترین نماهای منظومه شمسی ما هستند اما هر ۱۵ سال یا بیشتر، یک اتفاق عجیب برای آنها میافتد. پدیدهای که از زمان کشف آن در چهار دهه پیش، را گیج کرده است.
سپس، در دادههای گذشته، آنها پرهها را در یک دوره 11 ساعته مورد بررسی قرار دادند و متوجه شدند که «فصل پر چرخ» واقعاً در راه است.
پرههای حلقه، اولین بار توسط دو کاوشگر «وویجر» (Voyager) ناسا مشاهده کردند که در سالهای ۱۹۸۰ و ۱۹۸۱ از کنار زحل عبور کردند.
کاسینی در سال ۲۰۰۴ وارد شد و نسبتاً سریع نشان داد که این پرهها ناشی از فعل و انفعالات گرانشی زحل، قمرهای آن یا قمرهای کوچکی است که حلقههای سیاره را تشکیل میدهند، نبودهاند.
تجزیه و تحلیل و تحلیل بیشتر متعاقبا موارد عجیب و غریب را نشان داد. نخست اینکه پرهها همیشه آنجا هستند و دوم این که معمولاً از بالا تیره و از پایین روشن به نظر میرسند.
این تلسکوپ، برنامه «میراث جوی سیاره بیرونی» را برای رصد سیارات بیرونی منظومه شمسی انجام داده است. سیمون و گروهش در سال ۲۰۲۱ از این برنامه برای جستجوی نشانههایی در مورد ظاهر شدن پرهها استفاده کردند.
یک سال بعد، فضاپیما متوجه شد که این پرهها احتمالاً به میدان مغناطیسی زحل مرتبط هستند. این کشف، نظریه جرقههای بسیاری را در مورد این روند همراه داشت.
از آنجایی که نسبت به ما بسیار دورتر از خورشید است، سال آن نیز طولانی تر است. ۲۹ سال زمان میبرد تا زحل به دور خورشید بچرخد؛ در حالی که هر یک از فصل های آن حدود هفت سال طول می کشند.
«امی سیمون» (امی سایمون)، دانشمند سیارهشناسی ناسا گفت: به لطف برنامه «میراث جوی سیاره بیرونی» (OPAL) هابل که آرشیو دادههای مربوط به سیارات بیرونی منظومه شمسی را میکند، ما زمان بیشتر را برای مطالعه پرههای زحل در این زمینه. فصل نسبت به هر زمان دیگری داشت.
تصاویر جدید «تلسکوپ فضای هابل»(HST) اکنون بارها دیگر لکههای مرموزی را در حلقههای زحل به نمایش گذاشته شده است که نشان میدهد «فصل پره چرخ» سیاره در نوسان کامل است. این نام مستعار از آن جهت انتخاب می شود که لکه های تیره و روشن، شبیه به پره های دوچرخه هستند.
انتهای پیام
آخرین اعتدال زحل در سال ۲۰۰۹ رخ داد و آن زمانی بود که فضاپیمای «کاسینی»(Cassini) ناسا هنوز به عنوان بخشی از یک ماموریت شناسایی از نزدیک، به دور این سیاره میچرخید اما ماموریت کاسینی در سال ۲۰۱۷ به پایان رسید. بنابراین هابل به کار نظارت بر تغییر رخداده در زحل و سایر سیارات بیرونی ادامه میدهد.
سیمون ادامه داد: به چندین سال مشاهدات عالی توسط ماموریت کاسینی، آغاز و مدت زمان دقیق فصل پرهها هنوز غیرقابل پیشبینی است. این بیشتر به پیشبینی اولین طوفان در طول فصل طوفان شباهت دارد.
خاص نیست که آیا این نظریهها درست هستند یا این که چرا این پدیده فصلی است. بنابراین، دانشمندان امیدوارند که دادههای هابل طی چند سال کمک آینده به کشف این معما کنند.
یک نظریه این است که ذرات گرد و غبار باردار هستند که در بالا و زیر حلقهها هستند، با میدان مغناطیسی سیطراره میشوند و باعث میشوند که آنها از تکههای یخ موجود در حلقهها جدا شوند و به صورت ظاهری به حالت معلق درآیند.
ناسا میخواهد بداند چرا این نشانهها فقط به صورت فصلی ظاهر میشوند و چه چیزی عامل ناپدید شدن و ظهور آنها در زمانهای خاص در سال زحلی است.
این پژوهش، در مجله «Geophysical Research Letters» به چاپ رسید.