بخش قابل توجهی از فعالیت‌های آتشفشانی که در اوایل تاریخ سیاره رخ داد، بلندترین آتشفشان‌ها را در منظومه شمسی ساختند و بیشتر نیمکره شمالی را در رسوبات آتشفشانی پوشاندند. فعالیت کمی که به زودی رخ داده است، معمولاً به روندهای غیرفعال در یک سیاره رو به خنک شدن نسبت داده می شود.
مریخ به عنوان یک زمین سرد و عقیم در نظر گرفته می‌شود که میلیاردها سال پیش مرده است، اما این پژوهش جدید، نشان می‌دهد مبنی بر این که مریخ، بسیار زنده است. لرزه‌ها و فوران‌های آتشفشانی در زیر سطح ساکت و فریبنده مریخ در حال حاضر هستند.
با وجود تمام وجود حاکی از وجود یک ستون، پژوهشگران در نهایت یک مدل تکتونیکی را در این منطقه به کار بردند که با حضور یک ستون غول‌پیکر به عرض ۲۵۰۰ مایل را انجام داد. به گفته محققان، این تنها راه برای توضیح دادن عامل تشکیل گوداله‌های سربروس بود.
این سنگ مذاب علاوه بر این که پناهگاهی برای زندگی است، می‌تواند نشانگر این باشد که چرا مریخ‌لرزه‌ها در نزدیکی این منطقه موسوم به “گوداله‌های سربروس” (Cerberus Fossae) شناسایی شده‌اند و خانه مجموعه آتشفشانی “هامونه الیسیوم” (Elysium Planitia) است.
گوداله های سربروس
بروکت گفت: این یافته‌ها چالشی را برای مدل‌هایی ایجاد می‌کنند که تحقیقات سیاره‌شناسی آنها را برای بررسی تغییرات سیارات به کار می‌برند. این گوشته، بر ناحیه‌ای از مریخ تأثیر می‌گذارد که تقریباً تقریباً قاره آمریکا است. پژوهش‌های آینده باید برای توضیح دلیل وجود ستون گوشتی بسیار بزرگی که انتظار نمی‌رود در آنجا وجود داشته باشد، پیدا کند. پیش از این فکر می‌کردم که مریخ‌نورد اینسایت در یکی از خسته‌کننده‌ترین مناطق مریخ از نظر زمین‌شناسی فرود آمده است، اما پژوهش ما نشان می‌دهد که اینسایت بالای سر ستون فعال فرود آمده است.
گروه اینسایت اخیرا مشخص شده است که همه مریخ‌لرزه‌ها از این منطقه سرچشمه می‌گیرند. آنها یافته های خود را در ماه اکتبر اعلام کردند. این نتایج نشان داد که ماگما می‌تواند در سطح مریخ جریان داشته باشد.
به گزارش ایسنا و به نقل از دیلی میل، ستون بزرگی از سنگ مذاب دشتهای شمالی مریخ کشف شده است و دانشمندان باور دارند که ممکن است حاوی عناصر مورد نیاز میکروب‌های بیگانه برای رشد در زیر سطح باشند.
توده‌های گوشت، حباب‌های غول‌پیکری از سنگ‌های گرم و شناور هستند که از اعماق یک سیاره بالا می‌آیند و از لایه‌های میانی آن که گوشت است، عبور می‌کند تا به پایه پوسته آن برسند. بدین ترتیب باعث ایجاد زلزله، ایجاد گسل‌ها و فوران‌های آتشفشانی می‌شوند. به عنوان مثال، مجموعه جزایر هاوایی زمانی تشکیل می شود که صفحه اقیانوس آرام، به آرامی روی یک ستون گوشته حرکت می کند.
یک گوشته فعال
باورهای باورمند دارای ستون های بزرگی از سنگ مذاب هستند که در مریخ کشف شده است، ممکن است موارد نیاز میکروب های بیگانه را برای رشد در زیر سطح در بر داشته باشد.
اندروز هانا گفت: همان گرمای ناشی از توده‌هایی است که به فعالیت‌های آتشفشانی و لرزه‌ای ادامه می‌دهد، می‌تواند باعث ایجاد سیالاب، ذوب می‌شود و باعث ایجاد واکنش‌های شیمیایی می‌شود که زندگی را در اعماق زمین حفظ می‌کنند. میکروب‌های روی زمین، در محیط‌هایی از این دست شکوفا می‌شوند و این امر می‌تواند در مورد مریخ نیز صادق باشد. این فراتر از توضیح فعالیت‌های لرزه‌های مرموز و کمی حیات در فعالیت‌های آتشفشانی است.
این گروه پژوهشی، از داده‌های مریخ‌نورد «اینسایت» (Insight) ناسا استفاده کرد که اولین بار در سال ۲۰۱۸ روی مریخ فرود آمد و مجموعه‌ای از مریخ‌لرزه‌ها را در سطح این سیاره شناسایی کرد.
مریخ‌نورد اینسایت
مجموعه آتشفشانی “کوه‌های الیسیوم” (Elysium Mons) که در محدوده 800 مایلی گوداله‌های سربروس قرار دارد، گدازه مذاب را در خود جای داده است و باعث می‌شود که در سیاره‌های پیش بیایند، لرزه‌هایی داشته باشد.
آتشفشان‌ها و زلزله‌هایی که روی زمین رخ می‌دهند، معمولاً با «تکتونیک صفحه‌ای» (Plate tectonics) در حال تغییر یافتن مرتبط هستند، اما مریخ دارای تکتونیک صفحه‌ای نیست و همین موضوع باعث می‌شود که پژوهشگران بیان کنند که این رویدادها نتیجه یک ستون گوشتی هستند.
با نگاهی عمیق‌تر به ویژگی‌هامونه الیسیوم، پژوهشگران دریافتند که سطح آن بیش از یک مایل بلند شده است که با عملکرد داخلی یک گوشته مطابقت دارد. اندازه‌گیری‌های دیگر نشان داد که کف دهانه‌های برخوردی، در جهت ستون کج می‌شود. این موضوع بیشتر از این ایده پشتیبانی می‌کند که پس از تشکیل دهانه‌ها، چیزی را به سمت بالا هل داده است.
اندروز هانا گفت: ما شواهدی قوی مبنی بر فعال بودن توده های گوشته در زمین و زهره در اختیار داریم اما در جهان کوچک و ظاهرا سردی مانند مریخ چنین انتظاری وجود ندارد. مریخ سه تا چهار میلیارد سال پیش، بین بیشترین فعالیت ها و دیدگاه های غالب این است که سیاره سرخ اساسا امروز مرده است.
این گروه پژوهشی، مشاهدات مداری و مدل‌های رایانه‌ای ژئوفیزیکی گوداله‌های سربروس را در مورد رسوبات آتشفشانی با قدمت 500 سال به دست آوردند.
وجود یک ستون فعال، بر تفسیر داده‌های لرزه‌های ثبت‌شده توسط اینسایت تأثیر می‌گذارد. بروکت گفت: در اختیار داشتن یک ستون گوشته فعال در مریخ، یک تغییر اساسی برای درک ما در زمینه طراحی زمین‌شناسی این سیاره به شماره می‌رود. این مشابه زمانی است که تجزیه و تحلیل و تحلیل لرزه‌های ثبت‌شده در دوران ماموریت «آپولو» (Apollo) نشان می‌دهد که ماه مذاب است.
«آدرین بروکت» (آدرین بروکت) و «جفری اندروز هانا» (جفری اندروز هانا)، ژئوفیزیکدانان سیاره‌ای دانشگاه آریزونا نوشتند: از شکل‌گیری نواحی آتشفشانی دوره «هسپرین» و فلات «تارسیس» (تارسیس)، از گذشته تا امروز هدایت شده است.
بیانیه‌های روز دوشنبه توسط محققان آزمایشگاه قمری و سیاره‌های “دانشگاه آریزونا” (UArizona) منتشر شد، حاکی از این نوع سنگ‌ها متان و هیدروژن تولید می‌کنند. حیات میکروبی امروزی می‌تواند از متان و هیدروژن به عنوان انرژی استفاده کند. این گروه پژوهشی اعلام کردند که میکروب‌های روی زمین، در محیط‌های مشابه رشد می‌کنند و ممکن است در مریخ همین گونه باشد.
این گروه پژوهشی در این مورد که چگونه زندگی در سطح زیرین نمی‌تواند بماند، به عنوان مثال، سیالاب مایع را در گذشته زمین‌شناسی منطقه خود تجربه کرده است، اما آن یک راز باقی مانده است.
بروکت گفت: پژوهش ما، شواهدی را می‌کند که نشان می‌دهد یک ستون گوشتی فعال و غول‌پیکر در مریخ امروزی وجود دارد.
