امروز پنجاه‌وهشتمین سالگرد اولین راهپیمایی فضای تاریخی است. در ۱۸ مارس ۱۹۶۵، «الکسی آرخیپویچ لئونوف» فضانورد روسیه به اولین انسانی تبدیل شد که راهپیمایی فضایی را انجام داد.
به گزارش ایسنا، الکسی لئونوف روز ۳۰ مه ۱۹۳۴ در روستای لیستویانکا در سیبری مرکزی چشم به جهان گشود. الکسی لئونوف در دو مأموریت تاریخی به نام‌های «ماموریت واسخود-۲» (وسخود ۲) و در «پروژه آزمایشی آپولو-سایوز» (پروژه آزمایشی Apollo–Soyuz) حضور داشته است. وی در ماموریت واسخود-2 اولین راهپیمایی فضایی را انجام داد و به تاریخ اولین فردی تبدیل شد که در طول این کار انجام شد.
در روز ۱۸ مارس ۱۹۶۵، فضاپیمای واسخود-۲ از پایگاه فضایی بایکونور به فضا پرتاب شد. فرمانده پرواز «پاول بلیایف» و ناوبر آن «آلکسی لئونوف» بود. الکسی در این پرواز یک بسته مداد شمعی با رنگ‌های مختلف نیز به همراه داشت، زیرا وی از کودکی به هنر و نقاشی وافری داشت.
در مدار زمین، الکسی لئونوف ابتدا به محفظه هوایی متصل به فضاپیمای واسخود وارد شد و خود را به آرامی بیرون کشید. پس از چند مکث، در حالی‌که با کابل ایمنی به فضاپیما مرتبط بود، فضاپیما را رها کرد و در فضای بیکران شناور شد. وی در حالی‌که در بیرون از فضاپیما شناور بود، مستقیماً در جهت تابش خورشید قرار داشت و در داخل فضایی‌اش بیش از حد پیش‌بینی شده بود بالا رفته بود. او توانست دوربین تلویزیونی نصب شده روی سینه لباسش را روشن کند و تنها تصاویر تلویزیونی از دوربین نصب شده روی فضایپیما برداشته شود. این تصاویر با چند دقیقه تأخیر در سراسر شوروی آن روز پخش می‌شد. رویهم رفته الکسی به مدت ۱۲ دقیقه در فضای بیکران شناور بود.
خود الکسی درباره این لحظه می‌گوید: «وقتی از فضای خارج شدم بر فراز دریای مدیترانه بودیم. پس از لحظات پرهیجان اولیه، حواسم را از جزیره کریمه و به سمت راستم کوه‌های پوشیده شده از برف منطقه قفقاز و رود ولگا را می‌دیدم. دور کردم، درست مثل شناگری که برای اولین بار از کناره استخر دور می‌شود… من در فضای بیکران راهپیمایی می‌کردم، اولین انسان بود که چنین تجربه‌ای داشت. اراده و دانش انسان بود که مرا بر فراز کره زمین قرار داده بود، احساس می‌کردم نوع نماینده بشر هستم. کرده بود.”
در مرحله آماده‌سازی برای فرود، فضاپیمای واس-۲ دچار چهار مشکل پیاپی شد. در ابتدا پس از دور انداختن محفظه هوایی، فضاپیما با سرعت ۱۷ درجه در شروع به دوران حول محور خود کرد. سپس فشار داخل کابین تا حد خطرناکی رفت و در نهایت سیستم فرود خودکار فضاپیما از کنترل خارج شد. فضانوردان با راهنمایی مرکز کنترل زمینی دو مشکل اول را حل کردند. پس از آن، سیستم فرود خودکار فضایپیما را خاموش کرده، خود کنترل فرود فضایپیما را بدست آورده است. پس از حل مشکلات سرانجام فضاپیمای واس خود وارد زمین شد، اما این پیش‌بینی بخش سرویس فضایی از کپسول حامل فضانوردان جدا نشد و با چند رشته کابل به آن متصل باقی ماند. این مشکل باعث شد که فضاپیما دچار تلاطم و شدید شود، تا سرانجام کابل‌ها در اثر حرارت ناشی از ورود به زمین سوختند. در نهایت فضاپیما در میان برف در جنگل‌های انبوه تایگا در ۲۰۰۰ کیلومتری شهر پرم و بسیار دورتر از موقعیت برنامه‌ریزی شده فرود آمد. آن‌ها با فرستادن پیام‌های رادیویی سعی می‌کنند مرکز را از موقعیت خود مشخص کنند. با این که این پیام‌ها در مسکو دریافت نشده بود، اما پست‌های شنیداری رادیویی در شبه جزیره کامچاتکا و در شهر بن در آلمان پیام‌ها را دریافت کردند.
تا رسیدن به کمک، فضانوردان دو شب را در داخل کپسول فضایی سر کردند. گشت های گشتی پس از دو روز پرواز فضاپیما را کشف کردند و تیم نجات به همراه بالگردی برای نجات به منطقه فرستاده شد و فضانوردان به همراه تیم نجات با اسکی کردن روی برف خود را به بالگرد رساندند.
پس از بازگشت به مسکو، آلکسی لئونوف عالی‌ترین نشان‌های ملی، شامل «قهرمان اتحاد شوروی» و «نشان طلایی لنین» را دریافت کرد و درجه وی را به سرنگی ارتقاء داد.
لئونوف در تمام ماموریت‌های فضایی‌اش، به همراه خود مداد رنگی و مداد شمعی به مدار زمین می‌برده و صحنه‌هایی را که از فضاپیما می‌دیده نقاشی می‌کند. الکسی از کودکی به نقاشی علاقه مند بود و خانواده اش او را با خرید کاغذ، مداد رنگی، آبرنگ و بوم می‌کردند. پیش از دوران مدرسه، استعداد او در نقاشی به وی کمک کرده بود که از راه رنگ زدن گچکاری دیوار دوستان و آشنایان، درآمد ناچیزی برای خود کسب کند. آرزوی الکسی این بود که در بزرگی هنرمند شود.
نگاهی به زندگی الکسی آرخیپوویچ لئونوف
در سال۱۹۵۳، الکسی وارد دانشکده خلبانی شد. دو سال اول را به آموختن مبانی پرواز و پرواز با هواپیماهای ساده اسپری کرد. سپس برای آموختن پرواز با هواپیماهای جت جنگنده به دانشکده عالی خلبانی در چوگویف رفت. بخاطر استعداد، پشتکار و انضباط، پس از مدت کوتاهی با ترفیع به درجه گروهبانی، به عنوان دستیار فرماندهی دانشجویان دانشکده خلبانی منصوب شد.
در سال ۱۹۵۹ در طول پرواز با یک فروند میگ-۱۵ تغییریافته، هواپیمای یک رشته فنی خطرناک شد. او بجای پرش به بیرون و رها کردن هواپیما که روش معمول و معقول در آن شرایط بود، موفق شد هواپیما را با دردسر زیاد، ولی سالم فرود بیاورد.
چند روز پس از این واقعه، گروهی به پایگاه هوایی وی رفتند و از او دعوت کردند که به دانشکده خلبانان آزمایش ملحق شود و به آزمایش نسل جدید هواپیماهای جنگنده و وسایل پرنده پیشرفته بپردازد. پیش‌شرط ورود به آنجا، گذراندن آزمایش پزشکی در مسکو عنوان شده بود.
پس از آزمایش‌های پزشکی اولیه، روانی و استقامت، از 300 مدعو نهایتاً 40 نفر برای دور دوم آزمایش‌ها انتخاب شدند. روز ۴ اکتبر ۱۹۵۹ در سالن انتظار بیمارستان نیروی هوایی در مسکو، الکسی با یکی دیگر از خلبانان برگزیده که در حال خواندن کتاب «پیرمرد و دریا» بود، آشنا شد. «یوری گاگارین» (یوری گاگارین).
الکسی لئونوف و یوری گاگارین هر دو جزء گروه کوچکی بودند که پس از چند دوره آزمایش مضاعف انتخاب شدند. پس از این انتخاب، به الکسی اطلاع داده شد که می‌توان در این مرحله تصمیم گرفت که خلل آزمایشگر یا گروهی در دست کیهان‌نوردان بپیوندند. او کیهان‌نوردی را انتخاب کرد.
۶ ماه پس از آغاز تمرین‌ها، گروه کیهان‌نوردان برای اولین بار با «سرگی کارالیوف» (Sergey Korolov)، پدر برنامه فضایی شوروی، ملقب به «طراح ارشد» ملاقات کردند. در این ملاقات و دیدارهای بعدی، کارالیوف بخشی از برنامه‌هایی را که برای سفر فضایی انسان در سر داشت، برای آن‌ها توضیح داد. وی گفت که ماموریت‌های آینده ایجاب می‌کند فضانوردان فنون راهپیمایی و انجام کار در فضا را فرا می‌گیرد. سپس از لئونوف خواست که طراحی فضاپیمای جدید «واسخود» (Voskhod) و نحوه کار محفظه هوایی آن را از نزدیک بررسی کند و نتایج کار را به وی بدهد.
رویهم رفته الکسی بیش از ۱۸ ماه برای پرواز فضایی و انجام راهپیمایی فضایی تمرین کرد. راهپیمایی فضایی او ابتدا قرار بود در ماموریت وستوک-۱۱ انجام شود، اما برنامه لغو شد و آن هم در نهایت در طول ماموریت واسخود-۲ انجام شد.
«الکسی آرخیپوویچ لئونوف» (Alexei Arkhipovich Leonov)، کیهان‌نورد روسی و اولین انسانی که در ۱۸ مارس سال ۱۹۶ راهپیمایی فضایی را انجام داد، ۱۱ اکتبر (۱۹ مهر) ۲۰۱۹ در سن ۸۵ سالگی و از یک بیماری طولانی در مسکو، روسیه درگذشت. .
انتهای پیام