در حوزه پزشکی، گروه نوبل در مؤسسه کارولینسکا، مسئول انتخاب جایزه نوبل در این حوزه است. این مجمع دارای ۵۰ عضو و یک هیئت است که نامزدها را بررسی کرده و میکند.
جایزه نوبل معتبرترین جایزه در دنیای علم است که سالانه به یک تا دانشمند در هر رشته اهدا میشود. هر ساله هزاران نفر از مردم و سازمانها برای دریافت جوایز نوبل که توسط “آلفرد برنهارد نوبل”(Alfred Bernhard Nobel) بنیانگذاری شده است، نامزد میشوند، اما تنها تعداد انگشتان طعم موفقیت و کسب جایزه نوبل را خواهند چشید.
چه کسانی برندگان جایزه نوبل را انتخاب می کنند؟
آلفرد نوبل که بود؟
مراسم اهدای جوایز در استکهلم، معمولاً بدون استثنا، از سال ۱۹۲۶ در سالن کنسرت استکهلم برگزار میشود. در اسلو، این مراسم سالها در مؤسسه نوبل برگزار میشود. از سال ۱۹۴۷ تا ۱۹۹۰، محل سالن نمایش دانشگاه اسلو بود. در سال ۱۹۹۰ این رویداد به تالار شهر اسلو منتقل شد. در مراسم اهدای جایزه نوبل در استکهلم، سخنرانیهایی درباره برندگان و کشف یا کار آنها ارائه میشود و پس از آن پادشاه سوئد به هر برنده یک دیپلم و یک مدال میدهد.
امروز ۱۰ دسامبر صدو بیست و ششمین سالگرد درگذشت آلفرد نوبل مخترع دینامیت و بنیانگذار جایزه نوبل است. جایزه صلح نوبل به ارزش ۱۰ میلیون کرون سوئدی یا حدود ۹۰۰ هزار دلار در ۱۰ دسامبر، سالگرد مرگ آلفرد نوبل، صنعتگر سوئدی که جوایز را در وصیت نامه خود بنیان نهاد، اهدا خواهد کرد.
در اقتصاد نیز آکادمی دوباره نقش تعیین کننده را ایفا میکند، زیرا کاندیداها توسط کمیته جوایز علوم اقتصادی پیشنهاد میشوند و آنها نامزدها را بررسی کردهاند و در نهایت نامزدهای نهایی را انتخاب میکنند.
برندگان چه چیزی دریافت می کنند؟
برای حوزه شیمی، آکادمی سلطنتی علوم سوئد برنده را از میان نامزدهای پیشنهادی کمیته نوبل شیمی تعیین میکند. کمیته نوبل در این حوزه نیز دارای پنج عضو و اعضای معین با حق رای کامل است.
نوبل در سال 1894 کارخانه اسلحهسازی خود به نام «بوفورس» (Bofors) را تاسیس کرد و تا روز مرگش در آنجا فعالیت داشت. در تاریخ 27 نوامبر 1895 در باشگاه نورژیها-سوئدیها در پاریس، آلفرد نوبل آخرین وصیتنامه خود را امضا کرد و دارایی بیشتری را به جایزههای اختصاص داده شده تا همه سال بدون توجه به ملیتی خاص، به افراد شایسته اهدا کرد. وی در آخرین وصیتنامه خود سرمایهش را برای تامین هزینههای جایزه نوبل اختصاص میدهد. او ۱۰ دسامبر سال ۱۸۹۶ بر اثر سکته قلبی درگذشت و مبلغ ۳۱ میلیون کرون سوئد، حدود ۴.۲ میلیون دلار آمریکا به جایزه تعلق یافت. مقبره وی در «نورّابگراونینگزپلاتسن» (Norra begravningsplatsen) در استکهلم قرار دارد. عنصر شیمیایی” نوبلیم” نیز به احترام او نامگذاری شده است.
انتهای پیام
گفتنی است جایزه اقتصاد را که به عنوان رسمی با عنوان جایزه علوم اقتصادی بانک مرکزی سوئد به یاد آلفرد نوبل میشود، توسط نوبل ایجاد شد و بانک مرکزی سوئد در سال ۱۹۶۸ آن را ایجاد کرد.
به گزارش ایسنا، برندگان جوایز نوبل سال ۲۰۲۲ در اویل ماه اکتبر سال جاری میلادی انتخاب شدند و امروز ساعت ۱۶ وقت اروپای مرکزی (۱۸:۳۰ به وقت تهران) جوایز خود را دریافت خواهند کرد. سایت نوبل: مراسم اهدای جایزه نوبل در ۱۰ دسامبر – سالگرد مرگ آلفرد نوبل – در سالن کنسرت استکهلم سوئد برگزار می شود. در این مراسم، جایزه نوبل در حوزه فیزیک، شیمی، فیزیولوژی یا پزشکی، ادبیات و جایزه علوم اقتصادی به برندگان جایزه نوبل اعطا می شود. سایت نوبل مراسم اهدای جوایز را به صورت زنده پخش خواهد کرد.
در رشته فیزیک، آکادمی سلطنتی علوم سوئد برندگان را انتخاب میکند. این کمیته متشکل از پنج عضو است و اعضای معین(adjunct Members) نیز دارای رای هستند. اعضای معین به این معناست که اساتید به یک دپارتمان یا مؤسسه برای انجام یک مأموریت خاص میشوند. پیشنهاد کمیته نیز توسط اعضای گروه فیزیک آکادمی بررسی میشود و ممکن است تغییراتی را ارائه دهند.
«آلفرد برنهارد نوبل» (آلفرد برنهارد نوبل) شیمیدان، مهندس مبتکر و مخترع دینامیت ۲۱ اکتبر سال ۱۸۳۳ در شهر استکهلم کشور سوئد متولد شد. آلفرد نوبل، فرزند سوم از هشت فرزند «امانوئل نوبل» و «آندریته آلسل» بود. در سال ۱۸۴۲ او همراه با خانوادهاش به سن پترزبورگ مهاجرت کرد. در آنجا کارخانه پدرش تسلیحاتسازی تاسیس کرده بود و مینهای آبی میساخت. این شرکت خانوادگی، بعد از مدتی، ورشکسته شد و آلفرد، به همراه خانوادهاش به آمریکا رفت. در آنجا وی، تمام وقت خود را به تحقیق درباره مواد منفجره، مخصوص ایمن سازی و استفاده بهتر از نیتروگلیسیرین پرداخت. نوبل دریافت می کند که اگر نیتروگلیسیرین جذب یک ماده خنثی مانند دیاتومایت شود، در هنگام جابجایی به مراتب امن تر بود و آن مخلوط را در سال ۱۸۶۷ به نام دینامیت ثبت کرد. دینامیت اولین ماده منفجره قابل کنترلی به حساب میرود که از باروت قدرت بیشتری دارد. این ماده ابتدا با نام «گرد منفجره نوبل» فروخته میشد، ولی از معرفی شدنش، شهرت بعد یافت و به عنوان جایگزینی برای باروت و نیتروگلیسیرین مطرح شد.
هر کدام از جایزهها ۱۰ میلیون کرون سوئد معادل حدود ۹۰۰ هزار دلار ارزش دارد و به همراه یک دانشنامه و مدال طلای هر ساله در دهم دسامبر مصادف با تاریخ درگذشت آلفرد نوبل اهدا میشود.
پس از لیست همه نامزدها، کمیتههای نوبل انتخاب نامزدها را بر عهده دارند. برنده جایزه صلح توسط کمیته نوبل نورژی (کمیته نروژی نوبل) متشکل از ۶ نفر و «بریت ریس اندرسن» (Berit Reiss-Andersen) رئیس این کمیته تعیین میشود. بقیه اعضای این کمیته آسل توژه(Asle Toje) نایب رئیس کمیته، اولاو نجولستاد(Olav Njolstad) منشی کمیته و آن انگر(Anne Enger)، کریستین کلمت(Kristin Clemet) و یورگن واتن فریدنس(Jorgen Watne Frydnes) هستند.
این مراسم با ضیافتی در تالار شهر استکهلم (Stockholms Stadshus) برای حدود 1300 نفر از جمله 25 دانشجو برگزار می شود. به جز چند استثنا، ضیافت جایزه نوبل از سال ۱۹۳۰ در تالار شهر برگزار میشود. جشنهای جایزه نوبل در استکهلم توسط بنیاد نوبل ترتیب داده شده است و در درجه اول یک جشن آکادمیک با مطالعه بر علم و ادبیات است. علاوه بر برندگان جایزه نوبل و خانوادههای آنها، پادشاه و ملکه و سایر اعضای خانواده سلطنتی سوئد مهمان افتخاری در مراسم اهدای جایزه و ضیافت هستند. نمایندگان دولت و سوئد نیز شرکت میکنند. مهمانان بینالمللی، بهویژه کسانی که نمایندگان علوم و حیات فرهنگی هستند، از اولویتها هستند.
جوایز شاخههای پزشکی، فیزیک، شیمی، ادبیات و صلح به درخواست آلفرد نوبل کارخانهدار ثروتمند سوئدی و مخترع دینامیت ایجاد شدند. اولین جایزه در سال ۱۹۰۱ یعنی پنج سال از درگذشت نوبل به برگزیدگان اهدا شد. جوایز نوبل در سال 1901 در مراسمی در 10 دسامبر، سالگرد مرگ آلفرد نوبل، به برندگان اهدا میشود.
در ادبیات، آکادمی سوئد، متشکل از ۱۸ عضو با دوره مادامالعمر(زندگی تصدی)، برندگان را تعیین میکند.