اگر هوش مصنوعی را به مثابه راهی برای اندیشیدن و فکر کردن در نظر بگیریم، باید گفت که حتی پیش از میلاد مسیح نیز انسان در پی راه و داشتن الگویی برای اندیشیدن بوده است، این تلاش و تمنا در انسان از گذشته تا به امروز ادامه یافته است. و به موجب آن امروز ما در محل قرارگیریهایم که هوش مصنوعی کاربرد و تعریف امروزیاش را پیدا کرده است. انسان چت بات به نام ChatGPT در هر حوزه ای سوال میپرسد و به فراخور میپرسد از این ربات به انسان پاسخ میدهد.
در حال حاضر، ChatGPT به یکی از موفقترین رباتها در حوزه جذب مخاطب تبدیل شده است، به ابزارهایی که در بسیاری از پژوهشها و ایدهپردازیها میتوانند به یاری انسان بیاید. برای مثال، یکی از اساتید رشته کامپیوتر در شاخههای مصنوعی، پیشتر به صورت غیرعمد این ربات را تست کرده بود و از یکی از دانشجویان این استاد برای آماده کردن پژوهش خود از ChatGPT استفاده کرده بود و این دانشجو نتیجهای که ChatGPT در اختیار قرار میدهد. بهعنوان نتیجه تحقیق به استاد خود داد و نمره آن تحقیق را گرفت، بیآنکه این استاد هوش مصنوعی متوجه شده باشد، این نتیجه پژوهش یک ربات نه یک انسان است! به گفته این استاد، این یکی از جوابهایی بود که مشخص کرد ChatGPT تست تورینگ را برنده شده است.
و پس از آن ربات ChatGPT موفق به پاس کردن تست تورینگ شد. این روزها، این ربات بسیار معروف و به پرسشهایی انسان در زمینههای مختلف از آن میپرسد پاسخ میدهد، برای مثالی که از تحقیقات و پایان نامههای خود را با استفاده از این ربات آماده میکنند یا مدتی پیش یک میکنند. قاضی کلمبیایی ادعا کرد که برای صدور یک حکم در پروندهای از ربات Chat GPT کمک گرفته است.
در جنگ جهانی دوم آلن تورینگ (Alan Turing) که او را بهعنوان پدر علم کامپیوتر و هوش مصنوعی میشناسند، اولین ماشینهای محاسباتی و به عبارتی پدر جدید کامپیوترهای امروزی را خلق کرده است، البته پیش از تورینگ نیز در این زمینه پژوهشهای بسیاری انجام شده است. نتیجه جمعبندی پژوهشهای قبلی به اضافه کردن ابتکارهای خود، ماشینی شد که یک سری محاسبات را انجام داد، این ماشین به ماشین تورینگ (Turing machine) معروف است.
کارایی هوش مصنوعی برای انسان به چه زمانی برمیگردد؟
ایسنا/اصفهان تنها دو ماه پس از راهاندازی عمومی، ChatGPT به صدمیلیون کاربر فعال ماهانه دست پیدا کرده است، با توجه به محبوبیت شگفتآور این ربات در میان کاربران، حال این سوال مطرح میشود که ChatGPT بهعنوان یک چت مبتنی بر هوش مصنوعی، ابزاری در خدمت انسان است. آیا بود یا سلاحی بر علیه او؟
این ربات به شکل جذاب و هیجان انگیز در حال رشد است و در عین حال این رشد و جذابیت میتواند برای همه انسانها باشد. چه برای اندیشمندان این عرصه و چه برای مردم عادی، ترسناک باشد. ما انتظار نداشتیم تست تورینگ به این زودی برنده شود و یک ربات/ چت بات تست تورینگ را از انسان ببرد.
در این رابطه، ایسنا با احمد لطفی، استاد دانشگاه در رشتههای مصنوعی، به گفتوگو نشسته تا با هوش مصنوعی، وسایل و همچنین چالشهای احتمالی این عرصه برای انسان، بیشتر میآید.
موردی که در فیلم های علمی تخیلی و داستان های هالیوودی به آن زیاد اشاره می شود، نبرد انسان و ماشین/هوش مصنوعی است. نویسنده برخی از این فیلمها، نویسنده معروف داستانهای علمی تخیلی، آیزاک آسیموف (ایزاک آسیموف) است. این نویسنده در مجموعه داستان “I,Robot” که در مورد رباتها مینویسد، سه قانون برای دنیای رباتها و هوش مصنوعی تعریف میکند:
تست تورینگ؛ راه های سنجش هوشمند ماشین ها در هوش مصنوعی
خلق اولین کامپیوترها در جنگ جهانی دوم
انتهای پیام
شرکت open AI به نسبت شرکتهای فعال در عرصه کامپیوتر شرکت کوچکی میشود؛ کمتر از 400 نفر پرسنل، آن را بر روی ابزارهای هوش مصنوعی کاربردی و بسیار از این ابزارها بهصورت منبع باز (رایگان) در اختیار عموم و همگان قرار میدهد. این محصول شرکتی با نام موتور GPT-3 نتیجهگیری و استنتاجی میشود و میتوان بعدها گفت ChatGPT که این موتور GPT-3 پیشرفت کرد.
به نظر شما پیشرفت یک ربات تا این اندازه برای بشریت امیدبخش است یا ترسناک؟
Chat GPT یکی از محصولات شرکت openAI است و یکی از بنیانگذاران اصلی این شرکت هم ایلان ماسک (Elon Musk)، مدیر عامل شرکت اسپیس ایکس، تسلا، بورینگ، توییتر و یکی از بنیان گذاران نیورالینک است.
آیا تا به حال رباتِ هوش مصنوعی تست تورینگ را از انسان ببرد؟
در نهایت، همه این پیشرفتها بسیار جذاب است و میتوان تا حدی به انسان کمککننده باشد اما خود ChatGPT را میگوید که انسان باید به زودی آماده باشد با هوش مصنوعی را داشته باشد.
ChatGPT با انسانها چت میکند و از این طریق آموزش میبیند. از صحبتها و گفتوگوهایی که با انسانها نتیجهگیری میکند و از این نتیجهگیریها برای آموزش آن استفاده میشود. در واقع، سرعت رشد ChatGPT از نظر استفاده از استنتاجی بسیار بیشتر از سرعت رشد انسان معمولی است، به این دلیل که این ربات به یک پایگاه دانش بزرگ به نام اینترنت متصل است و در نتیجه میتوان از فضای اینترنت جمعآوری کرد و در عین حال بسیار زیاد کرد. واحد با چند هزار یا حتی با چند میلیون نفر چت می کند و نتایج این چت ها را برای بهبود طرز مکالمه و استنتاج آن استفاده می کند. هر چقدر مخاطبهای این چت بات بیشتر باشد به همان نسبت سرعت و سرعت بهبود عملکرد و استنتاج آن نیز افزایش پیدا میکند.
اما شنیدیم که امسال دو محصول از دو شرکت نسبتاً مشهور موفق شدند که تست تورینگ را پاس کنند؛ ربات، ربات لامدا (LaMDA) بود که موفق شد تورینگ را برنده شود. LaMDA مخفف “Language Model for Dialogue Applications” به معنای «الگوی زبان برای برنامه های گفتوگو» است. این گونه رباتها را چت بات میگویند؛ یعنی رباتهایی که برای گفتن کار میروند.
شاید تا 10 سال پیش هم مصنوعی مصنوعی زیاد به این سمت تست نمیرفت، اما بهعنوان تفریحی، چرا که بازار به محصولات کاربردی نیاز داشت و این مدل محصول نه کاربردی به نظر میرسید. همچنین تحقیقات به این موضوع اعتقادی ندارند که ما بتوانیم تست تورینگ را انجام دهیم، به همین دلیل بیشتر از آن استقبال نمیشود و انتظار میرود بیشتر از این زمان ببرد تا تورینگ موفق شود.
قانون اول هیچ رباتی اجازه نمی دهد به انسان آسیب برساند، یا با وارد عمل شود، اجازه دهید به انسان آسیب برسد.
باید توجه داشت که چرتکه هم یک کامپیوتر است، اما تحقیق بر روی کامپیوتر به معنایی که امروز ما آن را میشناسیم، از اول قرن بیستم آغاز شد و در جنگ جهانی دوم بود که اولین کامپیوترها به دست انسان خلق شدند. در واقع، کامپیوتر به معنای امروزی در سال ۱۹۸۰ بود که وارد بازار شد، پیش از آن تنها پژوهشکدهها و دانشگاهها از تجهیزات کامپیوتری بهره میبردند.
بر اساس تست تورینگ، یک نفر پشت کامپیوتر مینشیند، دو صفحه چت روبهرو میشود و در این دو صفحه کاربر با دو نفر چت میکند. پشت یکی از این صفحههای چت، انسان قرار دارد و پشت یکی دیگر از این صفحهها، هوش مصنوعی (ربات). دلیل تورینگ صفحه چت انتخاب شده این بوده که او میخواست فرد درگیر ظاهر ظاهر و پردازش تصویری انجام شود و تنها بر اندیشیدن برنامه شود. اگر بعد از گذشت زمان مشخص، شخص نمی تواند پشت این دو صفحه چت را تشخیص دهد، کدام یک انسان است و کدام یک ربات، رباتِ هوش مصنوعی که با انسان در حال چت است تست را می کند و برنده می شود.
اینها باید بهصورت hardwire یعنی بهصورتهای سختافزاری اعمال میشوند، اما از طرفی این هوش مصنوعی اصلاً چنین چیزی را ندارد، در نتیجه احتمال این وجود دارد که هوش مصنوعی پس از مدتی رشد به این نتیجه برسد که برای توسعه خودش چه نیازی به انسان دارد. ؟! چرا که دادههای کافی برای روی اینترنت وجود دارد و به اندازه کافی هم با بشر صحبت کرده و روزی تشخیص میدهد که وقتی میخواهد منزوی کند و برای خودش رشد کند یا حتی شاید روزی بخواهد علیه انسان اقدام کند. این ایدهها اگر روزی عملی شود داستان را ترسناک میکند.
و قانون سوم: یک ربات باید از خود مراقبت کند و از حفظ دفاع کند تا زمانی که دو قانون قبل را زیر سوال نبرد. این سه قانون معروف به سه قانون معروف آسیموف است که بیشتر از فیلمها و داستانهای علمی علمی است، پس از آن توسط آسیموف مطرح شده، در مورد آنها صحبت میشود. اما این هوش مصنوعی در این روزها تابع این قانون نیست و در واقع، تولیدکنندگان و توسعه دهندگان این چتباتها و ابزارهای هوش مصنوعی از این قانون پیروی نکردهاند.
انسان به زودی آماده است با هوش مصنوعی را داشته باشد
با ورود ChatGPT به دنیای تکنولوژی، تجزیه و تحلیل و تحلیل جدید بانک سرمایهگذاری سوئیس، چندین منبع خبری از جمله رویترز اعلام کردهاند که ChatGPT به سریعترین برنامه در حال رشد در تاریخ تبدیل شده است. بر اساس داده های جمع آوری شده از وب مشابه در ژانویه و تنها دو ماه پس از راهاندازی عمومی برنامه، ChatGPT به ۱۰۰ میلیون کاربر فعال ماهانه دست پیدا کرده است و تا پایان سال گذشته نیز روزانه حدود ۱۳ میلیون بازدیدکننده از این ربات بازدید کرده است. انتشار این آمار چیزی فراتر از یک محبوبیت ساده را نشان میدهد و از این رو، این سوال مطرح میشود که ChatGPT بهعنوان یک چت بات (Chatbot) است که بر اساس هوش مصنوعی، ابزاری در خدمت انسان خواهد بود یا سلاحی بر علیه او باشد؟
ChatGPT بهعنوان یک ربات چگونه از قدرت استنتاج میشود؟
به گزارش ایسنا، باید به این نکته توجه کرد که فناوری ساخت محصول مصنوعی است. به مارتین هایدگر، فیلسوف شهیر آلمانی، «پیدایش تکنولوژی، شیوههای از انکشاف حقیقت بر انسان مدرن است که گفته میشود، نگاهِ انسان مدرن به عالم و آدم عوض میشود.» به بیان دیگر، تکنولوژی خود ساخته دست انسان است و هر چه ساخته دست بشر باشد، مبرا از خطا نیست و اگر روزی در جهان، محصولی که، مکانِ آزمون و خطاست کنترل بشریت را در دست بگیر، باید از آن جهان و زندگی در آن باشد. ترسید.
قانون دوم که همه رباتها موظف هستند از دستورات انسانها پیروی کنند، یعنی این دستورات در تناقض با قانون اول باشد.
در همان دوران تورینگ روی این کامپیوتر کار میکرد، به دنبال ساخت مصنوعی نیز فکر میکرد و در نتیجه آزمایشی را پیشنهاد داد تا ما بفهمیم آیا میتوانیم به هوش مصنوعی به مثابه راه برای اندیشیدن دست یابیم یا خیر؟ آنچه انسان از چند هزار سال پیش در پی الگویی برای فکر کردن مصنوعی بود، اما به لحاظ علمی تعریف واضح و واضحی برای فکر کردن نداشتیم، و به بیان دیگر، امکان تعریف علمی از آنچه در علوم فلسفه، بهعنوان اندیشیدن تعریف میشود. می شود وجود نداشت. از این رو و برای اینکه ماشین تورینگ خودش را درگیر مفاهیم فلسفی اندیشیدن کند، یک تست ساده را برای ارزیابی و سنجش هوشمند ماشینها در هوش مصنوعی پیشنهاد داد و این تست به تست تورینگ (Turing test) معروف شد.