ایسنا/اصفهان روزنامه بریتانیایی گاردین نوشت: بادگیرهای باستانی در ایران، به دلیل دارا بودن پتانسیل صرفه‌جویی در مصرف انرژی، در معماری الهام‌بخش هستند و این روزها مورد توجه ویژه‌ای در دنیا قرار گرفته‌اند. این بادگیرها می‌توانند داخل ساختمان را بین ۸ تا ۱۲ درجه سانتی‌گراد کاهش دهند.
به گزارش ایسنا و به نقل از گردین، از ایرانیان و مصریان باستان گرفته تا بابلی‌ها و اعراب، روزگاری در تمام این تمدن‌ها به شکلی است که با استفاده از روش‌های تهویه طبیعی، معماری را با آب و هوای گرم و محیط خشک تطبیق می‌دهند. به عنوان مثال، بادگیرهای باستانی ایران از جمله این سازه‌ها است که از قرن‌ها برای آن‌ها به‌عنوان معماری الهام‌بخش در سراسر دنیا یاد می‌شود.
میان ایران و مصر اختلاف بر سر منشا بادگیرها وجود دارد. نقاشی‌های مربوط به حدود 1300 سال پیش از میلاد، در نزدیکی اُقصُر امروزی کشف شده است که دو سازه مثلثی را در بالای محل سلطنتی فرعون نبامون به تصویر می‌کشند. از این رو، باستان شناسان مصری بر این باورند که اولین بادگیر در مصر ساخته شده است. در حالی که بقایای یک آتشکده ایرانی متعلق به ۴۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح است که دارای سازه‌های دودکش‌های متعددی است و معماران و مورخان دنیا را به این استنتاج می‌رسانند که بادگیرها از ایران منشا گرفته‌اند.
بادگیر شبیه به یک دودکش بلند و تزئینی است که معمولا از دو یا چند طرف باز است. نسیمی را که بسیار بالاتر از سطح زمین می‌برد و می‌گیرد و آن را به سمت پایین می‌برد، در داخل خانه، هدایت می‌کند، این امر باعث هوای گرمی می‌شود که سپس از بادگیر خارج می‌شود. در برخی از طرح‌ها، هوای ورودی از روی آب می‌گذرد و خنک‌سازی بیشتر را می‌کند. مطالعات نشان می‌دهد که این طراحی ساده می‌تواند در داخل ساختمان را ۸ تا ۱۲ درجه سانتی‌گراد کاهش دهد.
انتهای پیام
در واقع بادگیرهای باستانی در ایران به معماران دنیا الهام می‌بخشد. در این بادگیرها، دودکش بلند نسیم را می‌گیرد، آن را به داخل خانه هدایت می‌کند، هوای گرم جا به جا می‌شود و سپس از طریق بادگیر خارج می‌شود. برای مثال، بادگیرها در شهر یزد، در ایران، وسایل خنک کننده ساده و در عین حال بسیار ماشینی هستند. این روزها مصرف برق با افزایش دما افزایش یافته است، در حالی که هنوز از خانه‌ها در ایران زیاد هستند که با یک وسیله خنک‌کننده ساده امات به نام بادگیر که قدم در آن به قرن‌ها پیش می‌برد و نیاز به برق ندارد، خنک می‌شوند.
علاوه بر ایران، نمونه‌هایی از این بادگیرها را می‌توان در مصر، پاکستان و هند نیز یافت. همچنین در تاریخ و نوشته‌های باستان از جمله نوشته‌های ناصر خسرو، شاعر ایرانی قرن پنجم، اشاراتی به بادگیرهای ایرانی وجود دارد.
دکتر عبدالمنیم الشرباگی، استادیار معماری و طراحی در دانشگاه عفت در عربستان سعودی، معتقد است بادگیرهایی که در پاکستان، هند و سراسری مانند بادگیر در چهار طرف قرن هشتم در کاخ عباسی اُخَیضِر در عراق یافت می‌شوند، نشان از تأثیر معماری سنتی ایرانی دارند. بر این منطقه است. یک نظریه وجود دارد و حاکی از آن است که پس از فتح ایران توسط اعراب در قرن هفتم در این مناطق باد گسترش یافتند.
حتی زمانی که بادی نمی‌آورد، بادگیر به‌عنوان یک دودکش خورشیدی عمل می‌کند. هوای گرم از طریق بادگیر بالا می‌رود و هوای خنک‌تر را از داخل ساختمان می‌کشد. هیچ کس به طور دقیق نمی‌داند که چه زمانی برمی‌گردد. هنر مصر باستان چیزی را به تصویر می‌کشد که نشان می‌دهد قدمت بادگیرها به 300 سال پیش می‌رسد، اما برخی از پژوهشگران معتقدند که سازه‌های پیدا شده بر روی بقایای معبد ایرانی، قدیمی‌ترین بادگیرهای واقعی در دنیا هستند.